KOPEEKKA - КОПЕЙКА

' Опять за занавеской не гаснет этот свет, На снежные обрезки бросает свой привет, На голые колени холодных серых плит, На ржавые ступени, на сумрачный гранит. А где-то гуляет радость, А где-то шумит тревога, А где-то живет надежда, А где-то на свете ты. Ночные хлопья снега, пушисты и легки, Бросаются с разбега в тепло моей руки. Безмолвно и печально слетелись на огонь, И падают, как тайна, на мокрую ладонь. А где-то гуляет радость, А где-то шумит тревога, А где-то живет надежда, А где-то на свете ты. Гори же, мой приятель, мой верный часовой, Полуночный мечтатель с упрямой головой. Гори, мой друг, не гасни, гори хоть в полсвечи, Хоть в полнакала, здравствуй, не засыпай в ночи. А где-то гуляет радость, А где-то шумит тревога, А где-то живет надежда, А где-то на свете ты. - Юрий Антонов

' Sataa lunta. On pimeää ja kylmää. Liikenne matelee Mannerheimintien aamuruuhkassa. Linja-autossa on tungosta ja hiostavaa. Edessä pitkä päivä luentoja, työvuoro ja treenit. Väsyttää. Huomaamatta ajatukset hiipivät realistisesta valvetodellisuudesta ideaalisempaan haavemaailmaan. Ja sitten se iskee – ajatus! Sitä seuraa toinen, heti perään kolmas ja kuin lumivyörynä tämä ennalta odottamaton ajatuspyörre muuttuu valtavaksi kuohuvaksi virraksi, joka vetää määrätietoisesti mukanaan yhteen ainoaan epätodennäköiseen suuntaan – pois. Edessä siintää merta ja vuoria, vuorten takana aukeaa laaksoja, niiden takana on vehmaita kukkuloita ja vielä niiden takana on laajoja rannattomia suurten jokien uurtamia aroja. Uusia seutuja, uusia vielä näkemättömiä maisemia, ihmisiä joita ei ole vielä tullut tavattua, kieliä ja murteita joita ei ole vielä tullut tapailtua, hajuja ja makuja, joita ei vielä ole tullut koettua. Kaikkea tätä voi laaja rannaton maailma tarjota. Mitä minä yksinäinen subjekti e...

' Slovenian kuuluisin henkilö, filosofi, elokuvatutkija ja psykoanalyytikko Slavoj Žižek ihastuttaa ja puhututtaa ympäri maailmaa. Mutta mikä tässä henkilössä vetää puoleensa? Miksi Žižek on niin suosittu? En aio luetella kaikkia niitä ylisanoja, joilla Žižekiä on kuvailtu. Mutta kuka on nähnyt hänestä kertovan dokumentin Žižek! (2005), tietää ettei slovenialaisfilosofi tosielämässä vastaa hänestä maalattua supertähden kuvaa. Oikeasti Žižek inhoaa saamaansa suurhuomiota, nimikirjoitusta väijyviä faneja ja ympärillä pörrääviä kameroita. Elokuvassa hän suorastaan menee tolaltaan, kun eräs nainen lähestyy häntä ennen luentoa: Žižek perääntyy päätään pudistellen, katsekontaktia vältellen, ja vaikuttaa nurkkaan ahdistetulta eläimeltä. Kotikaupungissaan Ljubljanassa suorastaan karttaa ihmisiä ja viihtyy itsekseen kotona kirjojensa ja elokuviensa parissa. Žižek on kuuluisa kautta maailman, etenkin akateemisissa piireissä. "Slavoj the Superstar" kiertelee luennoimassa eri yliopis...

' Kirjakauppa Arkadiassa (Pohjoinen Hesperiankatu 9) käytiin keskiviikkona 16. helmikuuta mielenkiintoinen keskustelu. Se koski Israel-Jakob Schuria (1879–1947), suomenjuutalaista uskontotieteilijää, jonka väitöskirja hylättiin Helsingin yliopistossa vuonna 1937. Pohdittiin, olivatko hylkäämiseen johtaneet syyt yhteydessä juutalaisvastaisuuteen. Tutkijat Simo Muir ja Ilona Salomaa ovat viime vuonna toimittaneet Schurin tapausta käsittelevän teoksen Hyljättiin outouden vuoksi. Israel-Jakob Schur ja suomalainen tiedeyhteisö (Suomen Itämainen Seura, 2009), jonka he esittelivät Arkadiassa. Teoksen aihe ei rajoitu ainoastaan 30-luvun tapahtumiin: 70 vuotta myöhemmin Muir nosti Schurin kohtalon esiin Historiallisessa aikakauskirjassa (4/2007). Muir vakuutti artikkelissaan, että Schuria oli kohdeltu epäoikeudenmukaisesti. Heräsi julkinen keskustelu antisemitismin roolista tapahtumien kulussa, ja 1930-luvun tiedeyhteisöä alettiin tarkastella kriittisesti. Keväällä 2008 Helsingin yliopiston...

' Partisaanileiri vai bisneskokous? Saavun pilkkopimeään Seligeriin yösydännä. Auton valokiila osuu korkeaan aitaan ja sinipunavalkoisin Venäjän värein maalattuihin ainakin pari metriä korkeisiin rajapylväisiin. Kuin Venäjän raja, paitsi että se on Seliger-nuorisoleirin ulkoaitaus. Sisääntuloportti numero kolmen parkkipaikalla tapaan pilkkopimeässä Naši-komissaari Marjana Skvortsovan. Pian paikalle tulee toinen Naši-komissaari Robert Schlegel, joka on myös tunnettu dokumenttielokuvien toimittaja ja Venäjän duuman nuorin kansanedustaja. Hän lupaa majoittaa meidät. Marjana esitelee minulle leiriä, vaikka on yö. Kävelemme päättymättömiä pitkospuita leirin halki. Nuotiot, kännykät ja läppärit pilkottavat pimeydestä. Jossakin hurisee suuri generaattori. Varsinaista möykkäämistä ei kuulu mistään. Siellä täällä väki on kerääntynyt puihin ripustettujen pistorasioiden luokse tarkistamaan meilejään ja lataamaan kännyköitään. Langaton netti toimii koko leirin alueella, minulle kerrotaan. Olen...

' Статья «Гост номера» Коротко об авторе: Россиянину Дмитрию Бойцову 42 года, он живёт в Великом Новгороде. Его любимое увлечение - история, а в особенности - история своего города и его окрестностей, о чем он и расскажет в этой статье. Географически Великий Новгород расположен на Северо-Западе России, на реке Волхов. Неподалеку находится озеро Ильмень (от финно-угорского «Илмер» - большая вода). Река Волхов вытекает из Ильменя, проходит по Новгородской и Ленинградской областям и впадает в Ладожское озеро. Название «Волхов» переводится как «мутный». Действительно, в реке много ила, да и течет она по болотистой местности, поэтому вода имеет коричневый оттенок. Территория Новгородской области – лесисто-болотистая, и только по берегам озера лес вырублен еще с древнейших времен. Жители поселений на озере Ильмень издавна занимались землепашеством, охотой, но все же главным доходным занятием для них было рыболовство. Новгород – одно из древнейших поселений России. Считается, что именно о...

' Maantuntemus on hyvä lisä kielenopiskelijalle Tverin ja Novgorodin välisellä tieosuudella kulkija voi nauttia uunituoreista kaalipiirakoista ja ihan oikealla samovaarilla valmistetusta teestä. Vuoden 2003 syyslukukaudella olin kolme ja puoli kuukautta vaihto-opiskelijana Tverin valtionyliopistossa Venäjällä lähellä Moskovaa. Olisi ollut helpompaa valita opiskelupaikaksi Pietari. Kaukonäköisenä ajattelin, että Pietari on sen verran lähellä, että sinne pääsee aina halutessaan. Tveriin sen sijaan ei tule lähdettyä varta vasten. Tverin valtionyliopistossa oli opiskelijoita useista maista. Meitä suomalaisia oli seitsemäntoista, joista suurin osa Helsingin yliopistosta. Muut ulkomaalaiset opiskelijat olivat Saksasta, Ranskasta, Turkista, Kiinasta ja Yhdysvalloista. Suurin osa muista ulkomaalaisista opiskeli muutaman viikon tehokurssilla. Me suomalaiset saimme nauttia opetuksesta koko syyslukukauden ajan. Vaihtoon mennessäni olin vielä siinä uskossa, että tulen opiskelemaan venäjän kiel...

' Usein edes kielenopiskelija ei tule ajatelleeksi, ja vielä vähemmän sisäistäneeksi, kielensä opiskelusta saatavan hyödyn kaikkia puolia. Kun suomalainen nuori päättää aloittaa vaikkapa venäjän opiskelun ylä-asteella, tai vielä todennäköisemmin lukiossa, on ajatuksella hyödyllisyydestä päätöksen kanssa vähän tekemistä. Useimmiten kyseessä on hetkellinen inspiraatio, läheisen antama vinkki tai vain puhdas sattuma. Kehitys kielenopiskelijana jatkuu tuosta alkuinnostuksen kipinästä halki kouluvuosien ja saattaapa joskus viedä jopa yliopistoon. Kuitenkin jos nyt jo yliopistolla hääräävältä nuorelta rusistilta kysyy: ”Missä venäjää puhutaan?” on vastaus poikkeuksetta lyhyt ja selkeä ”No... Venäjällä”. Sen pituinen se. Neuvostoliiton hajottua venäjän kielellä on virallinen asema lähinnä vain Venäjällä, vaikka kieli onkin maailman kahdekasanneksi puhutuin ja laajalle levinnyt lingua franca. Usein unohdetaan, että entisissä neuvostotasavalloissa asuu edelleen runsaasti venäjän äidinkielis...

' 30-ые и 40-ые года принесли в тихий спящий район Брайтон-Бич в городе Бруклин огромный поток людей из Европы, которые бежали от притеснений фашистов. Первые русские прибыли на Брайтон-Бич в течение второй мировой войны. Также много иммигрантов прибыло из Пакистана, Китая, Вьетнама и Мексики. Чтобы облегчить жизнь в районе, названия улиц были изменены на простые номера и "места" т.е. "place". В течение 50-х годов Брайтон-Бич обеднел из-за того, что семьи среднего класса переехали в новые пригородные районы. В то же самое время началось волна второй русскоязычной иммиграции благодаря периоду так называемой "оттепели". Иммиграционная политика Советского Союза стала менее строгой, и тысячи советских евреев переехали в Америку, а с ними вместе и политические диссиденты (одним из них являлся в своё время и сам Солженицын). Коллективным убежищем в большом капиталистическом мире для этих советских иммигрантов стал Брайтон-Бич. С тех самых пор в районе наблюд...

' 17-ое января Было обычное, заурядное зимнее утро воскресенья. На улице было морозно и снежно. Дела шли отлично, как вдруг как-то сердце заныло, взгляд устремился вдаль, и возникло очень сильное желание отправиться в путешествие! Я решила встать с кровати и подойти к окну, чтобы посмотреть, что там делается на улице. Решено и сделано: встала и подошла к окну. И что же там? А там милый и любимый, до боли знакомый и привычный сад, всё те же деревья, кусты, правда, только сейчас снега больше, чем раньше. Так сильно захотелось сбежать из обычной привычности!.. Отправиться туда, где тепло и хорошо... Просмотрела календарик – отпуск скоро. Это была просто отличная новость! И мне стало очень смешно, как же это я так закрутилась с делами, совершенно забыв про свой долгожданный отпуск? Да и до отпуска-то оставалось всего ничего – каких-то пару недель. Я начала ждать отпуска, как солнца зимой! Я даже фантазировала, как я нежусь на берегу лаского тёплого моря. Люблю отдыхать на Сардинии – эт...

' Мне бы только подняться и дальше пойти Туда, где-то озеро – Инишфри. Там девять рядов бобров разведу И пчёл золотистых я там заведу. В жужжащем их облаке покой обрету, Что в каплях зари по утрам соберу. Сверчки там стрекочут в сиянии ночном, А в полдень жара надо мной угольком. Крыло коноплянки там вечер несёт Мне бы только подняться, и дальше – вперёд! И ночью и днём волн шелеста звук На берег песчаный мне слышится вдруг. Где ни был бы я – на асфальтной пути. Он в сердце моём от него не уйти…' - С. Смирнов / S. Smirnov Перевод с оригинала W.B. Yeats; ”The Lake Isle of Innisfree”

' Вперёд меня зовет дорога, Она меня манит. Ни снег и никакая непогода Теперь остановить не сможет Движения в пути. * * * Дальние страны, заморские страны, Заморский неслыханый ране язык. Новые люди, новые тайны, Новые повороты судьбы. Готовы ли мы, чтобы Утром проснувшись и осмотревшись, Увидить - привычные виды исчезли вокруг. Обычное солнце стало другим, Цветы необычной красы, Животные ранее нам не знакомые. Что же такое там за горами-морями вдали? * * * Мечта есть курс у корабля, А компасом нам наше сердце служит. Попутным ветром будут верные друзья, И счастье будет нам наградой! * * * Волны весело шумят, Солнце ярко светит, Мне легко и хорошо Жить на белом свете! * * * Лондон и Милан, Париж, Нью Йорк - Большие города. Бесконечное скопленье людей И улиц лабиринт. Чудные строения, Здания небывалой высоты. Города надежд И города мечты! Барселона и Берлин, Венеция и Рим – История давно забытых лет. Империи, остатки их... Смешные, необычные, Забавные и грустные до слёз. Ну как ...

Jag är en gamyl. Jag blev klar med studierna för två år sedan, men har inte ännu lyckats slita mig loss från druzjba. Och tur är väl det! För var hittar man annars lika vänliga själar, galna idéer, skojiga fester och kollektiv anda? Jag blev än en gång påmind om det på måndagen när jag kom in i druzjbas studierum Karamzin där hela gänget satt samlat och drack vändagskaffe och åt bullar, havreflarn och ryska karameller. Vänskapen bara lyste om alla. Föreningen har valt ett bra namn: druzjba = vänskap. Efter en onödigt lång paus har druzjba igen börjat spela sähly (inte innebandy, utan uttryckligen sähly...). Varje onsdag klockan 18 samlas ett gäng hurtiga druzjbaiter i Martins skola i Åbo för att springa sig svettiga och ha roligt. Alla får vara med: nya och gamla, killar och tjejer, bra och mindre bra spelare, druzjbaiter och deras kompisar och kompisars kompisar. Klubborna slängs i en hög på golvet och någon får i uppdrag att med ryggen till dela upp dem i två högar. Så där, då har vi...

Perestroika etenee. Se etenee lehtien sivuilla, hallinnossa, taloudessa, tuotannossa, byrokratiassa. Sokea se, joka väittää ettei mikään ole muuttunut sanokaamme viimeisen kahden vuoden aikana. Tosiasia on, että paljonkin on muuttunut, mutta sanoisin, että nyt on selvästikin meneillään eräänlainen ”tyyntä myrskyn edellä” –ilmiö. Vielä on ehkä enemmän kuulostelijoita, kuin niitä, jotka ovat siirtyneet sanoista tekoihin. Esiintyy mitä erilaisimpia arvioita perestroikan tähänastisista saavutuksista ja tulevista mahdollisuuksista. On suunnatonta skeptisyyttä, varuillaanoloa, toisaalta suurtakin entusiasmia, jopa kärsimättömyyttä. Mutta ennen kaikkea on kaksi ryhmää: ne, jotka tekevät jotain ja ne, jotka katsovat vierestä: «Пусть другие перестроятся, а я лучше уж подожду…» Niinpä niin... Mutta annetaan puheenvuoro heille itselleen. Skeptikko, 22 vuotta: ”Salli mun sanoa, mut mä en arvosta tätä Gorbachovia pätkääkään. Mun mielestä se on ihan samanlainen komissaari kuin kaikki aikaisemmatkin....

Что такое классическая музыка? Бах, Моцарт, Раутаваара, Гийом де Машо, Астор Пьяццола, Шостакович и Филипп Гласс... Это все, равно как и много другого, называется в обиходе "классической" музыкой. "Симфония тысячи" Густава Малера для огромного оркестра, трех хоров и восьми солистов, сюиты Баха для виолончели соло, "вертолетный" квартет Штокхаузена для четырех скрипок и четырех вертолетов, "Hommage a Beethoven" Маурицио Кагеля, которое можно исполнять любым составом инструментов. Это все - "классическая" музыка. Чуть ли не вся авторская музыка в Европе на протяжении восьми столетий сброшена в одну кучу. Получается нечто совершенно неудобоваримое. Как разобраться? Где найти путеводитель по этому складу древностей? Зайдем в неспециализированный магазин, где по какой-то нелепой случайности продаются записи "классической" музыки, где-то между Ilta Sanomat и кондиционером для секущихся волос. Мы, скорее всего, увидим несколько сборн...

Слънчевъ снопъ отъ прозореца влиза, цвѣтенъ снѣгъ е земята покрилъ като съ брачна, данетелена риза - дойде пакъ неусѣтно априлъ. Богъ е мѪдъръ и благъ, и прощава всѣка пролѣтъ на грѣшния свѣтъ. А печлитѣ сега опрашаватъ медоносниятъ ябълковъ цвѣтъ. Вечеръ лъха презморскиятъ вѣтъръ, който всичкитѣ пѪпки разви. Азъ обичамъ безумно и свято - Богъ сърцето ми благослови. Но е моята страстъ негасима, и безмълвенъ е пламналий зовъ - че той нѣма ни образ, ни име: азъ обичамъ самата любовъ. - Елизавета Багрияна

Aila Laamanen Slavistiikan ja baltologian laitoksen amanuenssi, toimi virassaan 16.7.1973-31.1.2010